Exercicios con Estilo

José Antonio Fraga
@o_fragha

A partir do traballo realizado por Henique Harguindey e Xosé Manuel Pazos sobre a obra de Queneau

 POR PARTIDA DOBRE

Área: Expresión oral e escrita
Contido: Duplicación sinonímica
Punto que se traballa: A sinonimia

Introducción:

Este exercicio duplica sistemáticamente a expresión. Para iso utiliza palabras ou locucións sinónimas (perfectas ou imperfectas) e mais outras de significación próxima, pero que non o son.

Texto:
Cara ao medio da xornada e as doce do día, atopeime e subín na plataforma e terraza traseira dun autobús e vehículo de transporte en común abarrotado e case completo da liña S e que vai da Contrescarpe a Champerret. Vín e observei a un home xoven e vello adolescente, bastante redículo e non pouco grotesco, pescozo delgado e garneato descarnado, cordón e trenciña arredor do sombreiro e gorro.
Despois dunha rempuxada e confusión, di e profire cunha voz e ton lacrimosos e choróns que o seu veciño e coviaxeiro empuxao e o importuna adrede e aposta cada vez que alguén baixa e sae. Dito isto e tras abrir a boca, precipitase e dirixese cara un sitio e un asento vacíos e libres.
Dúas horas despois e cento vinte minutos máis tarde, atopoo e volvo a velo na praza de Roma e diante da estación de Saint-Lazare. Está e atopase cun amigo e compañeiro que lle aconsella e o incita a que faga engadir e coser un botón e un círculo de óso no seu abrigo e gabán.
Actividades:
  • 1.Localiza e escribe:  
a.- Parellas de sinónimos perfectos: (Exemplo: O medio da xornada / As doce do día)
b.- Parellas de sinónimos imperfectos: (Exemplo: Rempuxada / Confusión)
c.- Parellas con significación próxima: (Exemplo: Veciño / Coviaxeiro) 2.-
  •  2.Duplica, con palabras ou expresións sinónimas, esta cantiga popular: Os mariñeiros traballan de noite coa luz da lúa, dá gusto velos chegare pola mañá cedo cheirando a frescura.
 ONOMATOPEAS

Área: Figuras literarias
Contido: A onomatopea e a aliteración 
Puntos que se traballan: A expresividade e significación dos sons 

Introducción: 
A onomatopea é un procedemento de creación de palabras mediante a utilización de sons que evocan ou suxiren accións e fenómenos da natureza. 
A aliteración consiste na repetición dun ou de varios sons que intentan, con finalidade expresiva, evocar accións ou sensacións determinadas 

Texto: 
"Na plataforma, plas, plas, plas, dun autobús, tuf, tuf, tuf, da liña S (no silencio só se escoitaba un murmurio de abellas que soaba), pii!, pii!... pintarraxeado de vermello, a iso do medio ding-dong-ding-dong día, xemía a xente apretuxada, aj!, aj! E aquí quiquiriquí que un galiño xilí, turutú!, que, puaf! Levaba un sombreirucho fiu! Se volveu enfadado, brr, brr, contra o seu veciño e dixolle, hm, hm “Oia, vostede estame empuxando adrede”. Case se pegan, plaf, smasch, pero en seguida o polo, pío, pío, lanzouse, zas!, sobre un sitio libre sentándose nel, ploc. 
O mesmo día, un pouco máis trde, ding-dong-ding-dong, volvo a velo, xunto á estación, fss!,fss!, puu!, puu!, falando, bla, bla, bla con outro efebo, tururú!, sobre un botón do abrigo (trr, trr, precisamente non facía calor…) 
E chim-pum "

Actividades: 
  • 1. Localiza as onomatopeas que se utilizan no texto e explica que representan (Exemplo: pof, pof, pof - ruído do motor do autobús 
  • 2. Introduce no texto as seguintes situacións novas, acompañándoas de onomatopeas que as expresen: 
Mosquitos molestos 
Choiva repentina 
Forte tronada
  • 3. Fai unha relación doutras onomatopeas de uso común, explicando ese uso. 
 Exemplo: pum! - disparo, bomba 
  •  4. Ademais das onomatopeas o autor utiliza unha aliteración. 
 a) Localízaa, escríbea e explica a súa función 
 b) Crea ti outras aliteracións  

POR PARTIDA DOBLE
Área: Expresión oral y escrita
Contenido: Duplicación sinonímica
Punto que se trabaja: La sinonimia
Introducción:
Este ejercicio duplica sistemáticamente la expresión. Para eso utiliza palabras o locuciones sinónimas (perfectas o imperfectas) y otras de significación próxima, pero que no lo son. 
Texto:
Hacia la mitad de la jornada y a mediodía, me encontré y subí en la plataforma y terraza trasera de un autobús y vehículo de transporte en común abarrotado y casi completo de la línea S y que va de la Contrescarpe a Champerret. Vi y observé a un hombre joven y viejo adolescente, bastante ridículo y no poco grotesco, cuello delgado y gaznate descarnado, cordón y trencilla alrededor del sombrero y gorro. Después de un atropello y confusión, dice y profiere con una voz y tono lacrimosos y llorones que su vecino y coviajero le empuja y le importuna adrede y aposta cada vez que alguien baja y sale. Dicho esto y tras abrir la boca, se precipita y se dirige hacia un sitio y un asiento vacíos y libres.
Dos horas después y cinto veinte minutos más tarde, lo encuentro y vuelvo a verlo en la plaza de Roma y delante de la estación de Saint-Lazare. Está y se encuentra con un amigo y compañero que le aconseja y le incita a que haga añadir y coser un botón y un círculo de hueso en su abrigo y gabán.
Actividades:

  • 1.- Localiza y escribe:

a.- Parejas de sinónimos perfectos:
(Ejemplo: La mitad de la jornada / Mediodía)
b.- Parejas de sinónimos imperfectos:
(Ejemplo: atropello / confusión)
c.- Parejas con significación próxima:
(Ejemplo: vecino / coviajero)

  • 2.- Duplica, con palabras o expresiones sinónimas, esta canción popular:

Los marineros trabajan
de noche con la luz de la luna,
da gusto verlos llegar
por la mañana temprano oliendo a frescura
ONOMATOPEYAS
Área: Figuras literarias
Contenido: La onomatopeya y la aliteración
Puntos que se trabajan: La expresividad y significación de los sonidos
Introducción:
La onomatopeya es un procedimiento de creación de palabras mediante la utilización de sonidos que evocan o sugieren acciones y fenómenos de la naturaleza
La aliteración consiste en la repetición de uno o de varios sonidos que intentan, con finalidad expresiva, evocar acciones o sensaciones determinadas
Texto:
"En la plataforma, plas, plas, plas, de un autobús, tuf, tuf, tuf, de la línea S (en el silencio sólo se escuchaba un susurro de abejas que sonaba), ¡pii!, ¡pii!... pintarrajeado de rojo, a eso del medio ding-dong-ding-dong día, gemía la gente apretujada, ¡aj!, ¡aj! Y he aquí quiquiriquí que un gallito gilí, ¡turutú!, que, ¡puaf!, llevaba un sombrerucho, ¡fiu!, se volvió enfadado, brr, brr, contra su vecino y le dijo, hm hm “Oiga, usted me está empujando adrede” Casi se pegan, plaf, smasch, pero en seguida el pollo, pío, pío, se lanzó, ¡zas!, sobre un sitio libre sentándose en él, ploc.
El mismo día, un poco más tarde, ding-dong-ding-dong, vuelvo a verlo, junto a la estación, ¡fss!, ¡fss!, ¡puu!, ¡puu!, hablando, bla, bla, bla con otro efebo, ¡tururú!, sobre un botón del abrigo (trr, trr, precisamente no hacía calor…)
Y chim-pum"
Actividades:
  • 1.- Localiza las onomatopeyas que se utilizan en el texto y explica que representan.
Ejemplo: pof, pof, pof - sonido del motor del autobús
  • 2.- Introduce en el texto las siguientes situaciones nuevas, acompañándolas de onomatopeyas que las expresen:
- mosquitos molestos
- lluvia repentina
- fuerte tormenta
  • 3.- Haz una relación de otras onomatopeyas de uso común, explicando ese uso:
Ejemplo: ¡pum! - disparo, bomba 
  •  4.- Además de las onomatopeyas el autor utiliza una aliteración
a) Localízala, escríbela y explica su función
b) Crea tú otras aliteraciones.

No hay comentarios: